Bizarre belastingen op urine en ramen

Belasting op urine en baarden. Daarmee vergeleken is de suikertaks die we binnenkort wellicht moeten betalen, zo vreemd nog niet. Maar ook de heersers die baarden en urine belastten hadden zo hun redenen. Een nieuwe tentoonstelling in het Belasting & Douanemuseum vertelt de verhalen achter de vreemdste taksen in de geschiedenis.
 

Het heffen van belastingen is van alle tijden: we kennen al voorbeelden van voor onze jaartelling. Ook de creativiteit op taksvlak is niet nieuw: als heersers of overheden geld nodig hadden, bedachten ze soms heel bijzondere heffingen. 

Keizer Vespasianus bijvoorbeeld ging in 69 na Chr. over tot het heffen van urinebelasting. Urine was een gewilde vloeistof, die werd gebruikt voor het ontvetten van wol en leer. Een goede bron van belastinginkomsten dus, en daarmee de oorsprong van het gezegde ‘Geld stinkt niet’. 

Soms ging het ook om meer dan geld alleen en wilde de overheid, net als bij onze suikertaks, het gedrag van haar burgers beïnvloeden. Tsaar Peter de Grote bijvoorbeeld voerde de belasting op baarden vooral in omdat hij ze lelijk, achterlijk en onhygiënisch vond.

 

Huis in Parijs waar vanwege de belasting op vensters de ramen zijn dichtgemetseld. Om het gebouw niet te ontsieren zijn de dichtgemetselde ramen gemaskeerd door een trompe-l'oeil (foto Tangopaso, via Wikimedia Commons).

 

Een vroege vorm om vermogenden zwaarder te belasten, is de weeldebelasting. Deze werd geheven over luxe goederen die alleen de rijken zich konden veroorloven zoals pruikenpoeder en waaiers. Om te zorgen dat de bezitters van kapitale huizen de nodige belasting betaalden werden eind 18de, begin 19de eeuw ook de ramen en deuren belast. Het aantal ramen en deuren was een handige manier om de grootte en waarde van een huis vast te stellen. Om vergelijkbare reden betaalden burgers rond 1600 al haardstedenbelasting of schoorsteengeld: ook hier gold hoe meer haarden, hoe rijker.

Je kunt het je eigenlijk zo gek niet bedenken, of er is ooit, ergens wel belasting over betaald: dagbladen, dienstboden, vrijgezellen - dat laatste om de vergrijzing tegen te gaan. Het Belasting & Douane Museum in Rotterdam brengt de meest bizarre belastingen vanaf 15 december voor het voetlicht in een nieuwe tentoonstelling. Zie: www.bdmuseum.nl

 

Delen: