KB verwerft prachtige wiegendruk

De Koninklijke Bibliotheek (KB) heeft een zeldzaam oud, in Nederland gedrukt boek verworven. Het boek over de geschiedenis van Troje, Le receuil des histoires Troyennes, bevat prachtige 48 houtsneden en is nu digitaal te bekijken.

Het boek werd in 1485 of1486 gedrukt door de Haarlemse drukker Jacob Bellaert. Het is een zogenaamde wiegendruk of incunabel: een boek dat gezet is met losse loden letters en gedrukt in de eerste halve eeuw na de uitvinding van de boekdrukkunst, vóór 1501. De naam van de maker van de houtsneden kennen we niet. Wel weten we dat deze Haarlemse houtsneden vaker voor Bellaert samenwerkte. Hij wordt dan ook de ‘Meester van Bellaert’ genoemd. Het boek is nu hier te bekijken.

 

paard van troje
Paard van Troje, fol. 183v. uit: Raoul Le Fèvre, Le recueil des histoires de Troyes (Haarlem: Jacob Bellaert, 1485-1486) Koninklijke Bibliotheek. 

 

De geschiedenis van Troje bestaat uit drie delen. In de eerste twee delen is de Griekse held Hercules eigenlijk de hoofdpersoon. Pas in het derde boek komt de geschiedenis van Troje aan bod zoals we die van Homerus kennen: inclusief afbeelding van het Trojaanse paard.

De eerste twee delen werden in 1664 geschreven door Raoul Lefèvre, de kapelaan van Filips de Goede (1396-1467). De eerste jaren bestonden er alleen handschriften van de tekst. Lefèvre schreef niet alleen over Hercules om mooie verhalen te vertellen, maar ook om de heerschappij van het Huis Valois-Bourgondië te rechtvaardigen. Hij wilde de grootheid van Hercules en Troje op hen laten afstralen door met de verhalen te verbinden, zo zou Hercules het Huis Valois zelfs gesticht hebben. Niet voor niets opent het boek met een houtsnede waarop Lefèvre zijn boek aanbiedt aan Maximiliaan, de bastaardzoon van Filips de Goede. Symbolisch wordt hier de roem van Troje overgebracht op de Habsburgse heersers.

 

lafevre 1v
Auteur Raoul Lefèvre biedt het boek aan, aan Maximiliaan. Fol. 1 verso uit: Raoul Le Fèvre, Le recueil des histoires de Troyes (Haarlem: Jacob Bellaert, 1485-1486) Koninklijke Bibliotheek.

 

Deze twee boeken van Lefèvre, gedrukt door Bellaert, zijn heel erg zeldzaam. Er zijn maar vijf exemplaren bewaard gebleven: drie franstalige en twee Nederlandse. Hoewel het om een van de mooiste in Nederland gedrukte werken gaat, werd geen van deze uitgaven hier bewaard. Daar is nu verandering in gekomen, het boek is hier openbaar toegankelijk.

 

 

Delen: